Unutulmaz gün
Bunu kimse beklemiyordu… Berlin'deki tarihi Reichstag binasında salı günü kimsenin öngöremediği bir şey oldu. Federal Cumhuriyet tarihinde eşi benzeri olmayan bir şey yaşandı. Hristiyan Demokrat Partisi’nin lideri 69 yaşındaki Friedrich Merz, Bundestag'da şansölyelik oylamasının ilk turunda başarısız oldu. İlk oylamada, 310 oy alarak gerekli en az 316 oy çoğunluğunu sağlayamadı.
* * * *
Hemen öğleden sonra Yeşiller ve Sol Parti’nin desteği sayesinde yapılan ikinci tur oylamada seçilebildi. Böylece Almanya'yı siyasi kaosa sürükleyebilecek bir felaketin önüne geçildi denilebilir. Oylamanın ardından Cumhurbaşkanlığı Sarayı Bellevue’de saat 10.30’da planlanan atama töreni ancak saat 16.42’de yapılabildi. Cumhurbaşkanı da ‘küçük bir gecikmeyle’ de olsa deyip tebrik edip kendisini resmi olarak şansölyeliğe atadı.
* * * *
Takip edenler bilir. Yaşanan bu durum üzerine her açıdan pek çok yorum yapıldı. Karanlık geçmiş hatırlandı. Ama ilk turda ‘uyarı notu’ vermek isteyenlerin kimler ve neden yaptıkları muhtemelen asla ortaya çıkmayacak. Gerçi ilk turda şansölyeye karşı, sonraki turda ise ona destek vermelerini motive eden şeyin ne olduğunu öğrenmek de ilginç olabilir. Kişisel kırgınlıklar mı, makamların dağıtımında göz ardı edilmiş hissetmek mi? Bilmiyoruz ama bence konu şimdi bu değil. Dünya Almanya'yı beklemiyor. Önemli olan bu hükümet başarısız olmamalı.
* * * *
AB'nin en büyük, dünyanın ise üçüncü büyük ekonomisine sahip Almanya’da yarım yıl aradan sonra nihayet yeni bir şansölye önderliğinde hükümet kuruldu. Almanya’da savunmadan altyapıya, düzensiz göçe kadar pek çok şeyin acilen değişmesi gerekiyor. Yeni şansölye başarırsa şansölye seçimlerindeki başarısız ilk oylama tarih kitaplarında sadece bir dipnot olarak yer alır bence.
* * * *
Altı ay önce hükümetin çökmesinden bu yana Avrupa'da bir boşluk oluşmuştu. Ortaya çıkan belirsizlik hali, küresel krizlerin ortasında yeterince uzun sürdü. Ama Almanya artık geri döndü. Bu da zaten yeni şansölye Friedrich Merz'in vaadiydi. Pek çok siyasi analistin işaret ettiği Almanya ayağa kalkmadan Avrupa ayağa kalkamazdı. Ama hedefler belirlemek, bunu halka anlatmak ve dünyada ‘Almanya geri döndü’ algısı yaratmak gerekiyor.
* * * *
Hep anlatılır. Muhafazakarların iktidarda olduğu yıllarda Sosyal Demokratlar her zaman şunu söylerdi: “Yatırımlar ancak şansölyeliğe bir sol siyasetçi geldiğinde yapılır.” Ardından sosyal demokrat Olaf Scholz göreve geldi. Yine ilerleme sağlanamadı. Suçlu Anayasa’daki borç freni denildi. Sinir bozucu denilen borç freni. Şimdi bu tarih oldu. Fren çözüldü. Almanya durgunluktan çıkış yolunu bulamazsa, ‘çok az para’ bahane olmayacak.
* * * *
Ve (neredeyse) her şey için, 500 milyar avroluk özel kredilerle dolu yeni bir kaynak artık mevcut. Savunma açısından borç kuralı büyük ölçüde kaldırıldı. Hikâyenin ironisi de burada: Muhafazakâr şansölye Friedrich Merz, koalisyon ortağı sosyal demokratların istek listelerini de kabul etti. Ve tüm bahaneler de ortadan kalktı, ama zorluklar çok. Baktım, New York Times gazetesi de ‘Almanya'nın Yeni Liderinin İşi Zor’ yazarak özetlemiş.
* * * *
Dışarda Ukrayna Savaşı, ABD'nin güvenlik ve ticaret politikasındaki değişiklik, içeride ise kötü ekonomik durumun en kısa sürede kontrol altına alınması gerekiyor. Düzensiz göç ve iç istihbarat teşkilatı tarafından kesinlikle aşırı sağcı olarak sınıflandırılan ‘Almanya için Alternatif’ partisinin ele alınışı da hükümeti ilk birkaç ayda meşgul edecek gibi görünüyor.
* * * *
Salı çabucak unutulacak bir gün yaşanmadı. Şok, şansölyenin ikinci turda seçilmesine kadar altı saat sürdü. Kısa ama şiddetli bir yaz fırtınası gibi siyasi arenayı kasıp kavurdu. Yeni şansölye özetle, “Gücümü Alman halkının refahına, onların yararını artırmaya, onlara gelebilecek zararı önlemeye adayacağıma yemin ederim. Tanrı yardımcım olsun.” diyerek görevine başladı. Biz de ‘Tanrı yardımcısı olsun’ deyip ‘başarılar’ diliyoruz.

